Polskie Towarzystwo Psychoanalizy Jungowskiej

Kompleks kulturowy – recenzja

Aspekty społeczne i kulturowe

The Cultural Complex: Contemporary Jungian Perspectives on Psyche and Society

red. Thomas Singer, Samuel L. Kimbles

Routledge 2004

„The Cultural Complex: Contemporary Jungian Perspectives on Psyche and Society” przedstawia przegląd artykułów dotyczących unikalnego pojęcia w zakresie studiów nad psychiką zbiorową – kompleksu kulturowego. Od lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku datuje się intensywne zainteresowanie zjawiskami zbiorowymi, widoczne między innymi w zakresie studiów nad pamięcią zbiorową (memory studies). Zorientowane najczęściej socjologicznie, prace z tej dziedziny nawiązując do teorii psychoanalitycznych wspominają głównie prace Zygmunta Freuda, i inne wywodzące się z nich (jak na przykład koncepcję „międzypokoleniowego nawiedzenia” Abrahama i Torok, czy współczesną teorię Volkana).

Koncepcja kompleksów kulturowych, choć nie zauważana tak szeroko, wnosi we współczesne rozumienie zjawisk zbiorowych i długoterminowych skutków traumy historycznej ważne uzupełnienie, niemożliwe do objęcia w obrębie powyższych teorii. Bazując na koncepcji kompleksu C. G. Junga i nieświadomości kulturowej Jospeha Hendersona formułuje narzędzie do opisu zarówno indywidualnego doświadczenia kultury, jak i dynamiki międzygrupowej.

Kompleks kulturowy jest sposobem opisywania tego, w jaki sposób głęboko ukryte przekonania i emocje działają w grupowym życiu i w obrębie indywidualnej psychiki. Oparty jest na powtarzalnych, historycznych doświadczeniach grupowych, zakorzenionych w kulturowej nieświadomości grupy. Kompleks kulturowy strukturyzuje emocjonalne doświadczenie i działa w osobowej i zbiorowej psychice w podobny sposób jak kompleksy indywidualne, choć jego treść może być zupełnie inna. Podobnie jak indywidualne kompleksy jest powtarzalny, autonomiczny, odporny na świadomość, kolekcjonuje doświadczenie, potwierdzające jego historyczny punkt widzenia (przykładem kompleksu kulturowego w polskiej psychice jest kompleks Cierpiącego Bohatera, przechodzącego przez cykle śmierci i zmartwychwstania).

„The Cultural Complex: Contemporary Jungian Perspectives on Psyche and Society” prezentuje podstawy teorii kompleksów kulturowych i przegląd ich przejawów m. in. w kontekście traumy zbiorowej, rasizmu, i historii rozwoju psychoanalizy.

Polecamy wszystkim zainteresowanym zjawiskami kulturowymi z psychologicznej perspektywy.

„The Cultural Complex” – artykuł online Thomasa Singera i Catherine Kaplinsky na stronie Archive for Research in Archetypal Symbolism.

Social Dream Matrix

sty 22nd, 2013 | By 

admin

 | Category: 

Aspekty społeczne i kulturowe

Najnowsze

Social Dream Matrix – Macierz Śniąca – Grupa Śnienia Społecznego

Autorzy: Łukasz Müldner-Nieckowski, Krzysztof Rutkowski

Social Dream Matrix

Pojęcie macierzy śniącej (ang. Dream Matrix) zostało wprowadzone do języka psychoterapii w Tavistock Institute w 1982 r. Jego autorem był W. Gordon Lawrence. Termin ten opiera się o społeczne, grupowe, rozumienie snów indywidualnych. Obserwacje kliniczne wskazały, że sny pojedynczych osób mogą być osadzone zarówno w realiach indywidualnych jak i zbiorowych. W tym drugim przypadku marzenie senne wyśnione przez jedną osobę może być rozwijane np. w procesie amplifikacji przez grupę, uzupełniane, odnoszone do realności zbiorowej.

Fundamentem koncepcji macierzy śniącej (Dream Matrix) jest psychologia analityczna Carla Gustava Junga, a szczególnie zawarte w niej koncepcje nieświadomości zbiorowej, synchoroniczności, kompleksu. Jedynie w oparciu o jungowską definicję symbolu, grupa śnienia może funkcjonować z korzyścią dla jej uczestników.

Sesję Dream Matrix powinna prowadzić jedna lub dwie, wykwalifikowane w tym zakresie osoby. W czasie Dream Matrix uczestnicy mogą swobodnie przedstawiać marzenia senne, najlepiej z nocy poprzedzającej spotkanie. Treść snów jest swobodnie rozwijana i uzupełniana przez pozostałe osoby, zwykle z odniesieniem do kontekstu grupy, spotkania, zjazdu. Rozwnięcie treści następuje poprzez dopowiedzenia własnych skojarzeń, wspomnień, a także innych marzeń sennych. Niedpouszczalne natomiast jest analizowanie i redukowanie znaczenia opowiedzianych snów w jakikolwiek sposób. Spotkanie ma charakter grupy półotwartej, w trakcie sesji mogą dołaczać nowi uczestnicy.

Pierwsze sesje Dream Matrix w Polsce odbyły się w 2000 roku, w czasie szkolenia jungowskiego, organizowanego przez Międzynarodowe Towarzystwo Psychologii Analitycznej (IAAP) i od tego czasu stanowiły jego integralną część, co jest kontynuowane w Polskim Towarzystwie Psychoanalizy Jungowskiej.

W 2007 roku, w Szczecinie, w czasie Zjazdu Psychiatrów Polskich, zorganizowano pierwsze ogólnodostępne warsztaty Dream Matrix. Kolejne warsztaty odbyły się w czasie Konferencji trzech sekcji psychoterapii, w październiku 2011 (link) i w 2012 roku. Sesje Dream Matrix są również elementem szkolenia organizowanego przez PTPJ.

bądzmy w kontakcie!

Masz jakieś pytanie?
Skontkatuj się z nami!